Ovi prizori su oblikovani kao sugestije odnosa čoveka i prostora ili čoveka i događaja bez ideje da se ostvari narativna logika u njihovom čitanju već su pre stvarani sa namerom da se oblikuju mistični konteksti u kojima se zabeleženi jednostavni događaji egzistencije. Za posmatrača ti prizori su jasna sugestija puke ljudske zapitanosti nad sopstvenim (dramatičnim) postojanjem i njegovim smislom.
Predlošci preuzeti iz filmografije konceptualno su prošireni na elemente ličnih sećanja autora na prizore iz sopstvenog života (“Most na Uvcu”), čime se vrši poistovećivanje osećanja lične egzistencije i percepcije specifičnih filmografskih artefakata. U postupku slikanja nema razlike u oblikovanju lično osmišljenih prizora i predložaka.

Slike Lj. Šunjevarić su velikog formata i na veoma zanimljiv način aktuelizuju pitanje slikarstva u kontekstu savremene umetnosti a naročito u kontekstu lokalne scene savremene vizuelne umetnosti. Slikane su specifičnom i autentičnom tehnikom koja se u izvesnom smislu dosledno poistovećuje sa načinom razumevanja pitanja egzistencije unutar filozofije i teozofije Tarkovskog. Kao oblik aktivnog slikarskog delovanja kao proizvodnje prizora i isticanja materijalne komponente tog čina te slike pokušavaju da slikarske postupke poistovete sa životnim delovanjem i neposredovanom egzistencijom.

LJILJANA ŠUNJEVARIĆ                                                                                                                                                              
Rođena 1979. godine u Užicu. Trenutno na završnoj godini Doktorskih umetničkih studija na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, smer slikarstvo. Magistriralai diplpmirala na istom fakultetu.  Aktivno izlaže na grupnim i samostalnim izložbama u zemlji i inostranstvu od 2000. godine. Radovi prisutni unekoliko privatnih kolekcija. Više puta nagrađivana iz oblasti crteža.  U radnom odnosu na Fakultetu umetnosti Univerziteta u Prištini, Zvečan-Kosovska Mitrovica u zvanju docenta na predmetu slikanje. Živi u Beogradu.

 

 

Prizor u kadru kao egzistencijalni događaj

Ciklusom radova pod nazivom Prizori, Ljiljana Šunjevarić kroz slikarsku praksu refleksivno preobražava dva po poreklu, medijskoj fiksiranosti i stepenu fikcionalnosti različita vizuelna predloška, rekontekstualizujući ih i delimično razgrađujući, da bi ih uvela u status dva problemski komplementarna elementa, čiji međusobni odnos postavlja narativnu osu ove izložbe. Jedan od tih elemenata je sa fotografije mosta na Uvcu, koju je sama načinila, a drugi nekoliko odabranih kadrova iz filmova Andreja Tarkovskog. Dakle, putem retrogradne remedijacije, ona prisvaja selektovane sadržaje iz fotografskih i filmskih zapisa, i pretvara ih u predmet dugotrajne meditativne prakse građenja slikarskih prizora.

Međutim, njihov sadržaj, iako simbolički izuzetno pregnantan, nije ono što stoji u samom središtu ovog likovno-označiteljskog postupka prenošenja predloška iz jednog medija u drugi, uz temeljnu eksploraciju medijskih svojstava uljanog slikarstva. Nije u njegovom središtu ni čin medijske transpozicije, odnosno kvalitativnih transformacija koje iz tog prevođenja proističu, mada sve ovo bitno određuje efekte i implikacije ukupnog procesa. Pre bi se moglo reći da sam status prizora, kao i priroda relacije između onog što čine dva izvora njegovog konstituisanja (neposredno okruženje i umetnički sistem označavanja), formulišu svojevrsnu okosnicu celog ovog ciklusa.

Naime, i jedan i drugi referencijalni sistem za autorku pripadaju istom, nedeljivom životnom registru, pri čemu su procesi uokviravanja prizora i u mediju slikarstva njihovog ponovnog izvođenja, moguće forme njegovog reflektovanja. Afektivno jake i zagonetne sadržaje fotografskih i filmskih kadrova ona u tim procesima filtrira kroz svoje neposredno življeno iskustvo, stvarajući tako ambivalentne likovne predstave u kojima se sasvim idiomatski karakter egzistencijalnog izraza kroz slikani prizor preklapa sa formom atemporalne vizuelne fikcije. Vršeći suspenziju konteksta iz koga te prizore preuzima, i rekonstituišući pritom materijalnost slike u procesu unutarumetničkog traganja za njenim ontološkim svojstvima, ona selektovane prizore ujedno uspostavlja i kao medijatore sopstvenih nesvesnih sadržaja, s namerom da ih istovremeno prevede na jedan znatno širi, egzistencijalni plan. Iako ne tendenciozno, odnos između njenih unutrašnjih procesa i prizora koje bira, odgovara i njihovoj funkciju u organizaciji filmske slike kod Tarkovskog, koji ih upravo razume kao ekvivalent unutrašnjih stanja samih aktera. Utoliko se indeksična priroda ovih prizora bitno usložnjava u odnosu na fotografski/filmski predložak sa kojih su preuzeti, pri čemu je je njihova ambivalentnost naglašena izuzimanjem iz narativa kojem su pripadali, kao i očiglednim prostorno-vremenski diskontinuitetom, iako u predstavnom smislu oni ostaju u vizuelno utvrdivom i prepoznatljivom odnosu spram njih. Dodatno, kroz potpunu singularnost njihovog finalnog izvedbenog oblika – niz dugo i strpljivo građenih slika velikog formata u tehnici ulja na platnu, čiji se ikonički segment može hipotetički ponoviti, ali uz sasvim drugi tip iskustva tog procesa – oni u sebi nose indeks i sopstvenog materijalnog procesa nastajanja.  

U doba ‘slike sveta’, slike su svuda oko nas. Okruženi smo fragmentiranim mnoštvom slika sa ekrana od kojih je već gotovo nemoguće sasvim odvratiti pogled. Ova izložba se može tumačiti i kao jedan od mogućih odgovora na pitanje: „Da li možemo da iskoračimo iz te vrtoglavo ubrzane spirale hiperkonzumacije slika čije značenje ne stižemo da detektujemo, i čije sadržaje više ni ne uspevamo da sagledamo pojedinačno i izolovano, te da ih prisvojimo i uvedemo u polje nekog svog autentičnog iskustva?“ Fotografski i filmski kadrovi koji su u ovim radovima preuzeti, preoblikovani i pretumačeni, stekli su takvu pojavnost kakva se ne može adekvatno doživeta sa ekrana, i to upravo iskorakom iz tog sveta masmedijskog kanibalizma u kome samo svedeni na konzumente i korisnike umrežene konstantnim i nesagledivim fluksom slika i krnjih tekstualnih fragmenata kojim se simulira komunikacija. Oni nas zavode na istraživanje pogledom, u kome se na neki način izdvajamo iz konteksta iz koga smo ušli na izložbu, na istraživanje načina na koji su ti prizori konstruisani, kao i same materijalnosti slike, u odnosu na pretpostavljeno i tek u tragovima prisutno iskustvo autorke, kao i sopstveno, lično iskustvo otelovljenog posmatranja, u kome se distanciramo od spektralno-virtualnog sveta koji nas preplavljuje sa svih tih ekrana.

Simona Ognjanović i Stevan Vuković