BELDOCS 2013.

27-30. aprila 2013. - DOB//Velika sala

Međunarodni festival dokumentarnog filma BELDOSC 2013. biće održan od 26. do 30. aprila u Beogradu. Posle svečanog otvaranja u Sava centru, filmovi će se prikazivati u sali Doma omladine Beograda, Dvorani Kulturnog centra Beograda, Domu kulture “Studentski grad” i bioskopu “Fontana”. Istovremeno, program će se realizovati u Kulturnom centru Novog Sada.

Ovogodišnji program podeljen je u četiri katergorije: srpski takmičarski filmovi, srpski informativni filmovi, međunarodni takmičarski program i muzički dokumentarci. Posebno se izdvajaju revijalni program i retrospektiva filmova Krisa Markera.

U okviru srpskog takmičarskog programa, biće prikazano deset filmova: “Jugoslavija” u režiji Marte Popivode, “Drugi susret”, Željka Mirkovića, “Anplagd”, Mladena Kovačevića, “Kosma”, Sonje Blagojević, “Albertov put”, Predraga Bambića, “Prag i srpski slikari”, Nenada Ognjenovića, “Dragan Wende”, u režiji Dragana Petrovica, Vuka Maksimoviča i Lene Miler, “Biljeg Živka Nikolića”, Snežane Bajčete, “Tačno u centar”, Marka Grujića i film “Arie” u režiji Branka Lazića.

U okviru srpskog informativnog programa biće prikazani filmovi: “Ovde sam”, u režiji Irene Fabri, “Vrata Srbije – Mojsinjska sveta gora”, Marka Dabića i “Odavde nema nazad”, u režiji Milana Smiljanića.

Kao i ranijih godina, i ovogodišnje izdanje BELDOCS-a ima nekoliko filmova koji svojom problemskom dimenzijom, polemički intoniranim kontekstom, nekonvencionalnim i nestereotipnim filmskim pristupom, ali pre svega svojom beskompromisnošću, snažno emancipuju ideju slobode stvaralaštva i suočavaju se s gorućim problemima našeg okruženja.

Tako film “Kosma” rediteljke Sonje Blagojević, kroz rad jedne srpske radio stanice u podeljenoj Kosovskoj Mitrovici govori o ljudima koji kreiraju informatičku svest svojih korisnika i svojom hrabrošću i posvećenošću pomeraju granice profesije. Bez ostrašćenosti, bez gneva, pogled rediteljke je pogled objektivnog izveštača koji pravi alarmantni stenogram o izolacionizmu čitave jedne populacije.

“Ovde sam”, rediteljke Irene Fabri je vrlo angažovani film o životu jedne romske porodice, viđen očima same te porodice, priča je bremenita problemima, počev od nemogućnosti apsolutne adaptacije u novi milje, reakcijama ljudi na njeno prisustvo, provokacijama i bojkotu koji ta porodica doživljava, da se posle svega nameće pitanje o toleranciji sredine kao suštinsko pitnje o svesti urbanih sredina novog milenijuma.

“Albertov put” Predraga Bambića na dramatičan način pripoveda o sudbini pripadnika nemačke manjine u Vojvodini, koji je posle oslobođenja 1945. godine, kao Nemac trpeo razna šikaniranja, degradacije i poniženja, da bi svojim odlaskom u Ameriku, postao jedan od najčuvenijih konstruktora
filmskih kamera i za svoje životno delo primio najveću esnafsku nagradu za svoje invencije.

Najzad, “Jugoslavija” Marte Popivode koji je imao svoju berlinsku premijeru, snažna je rekonstrukcija geopolitičke tvorevine koja više ne postoji i koja se zvala Jugoslavija, a autorka je obiljem arhivskih snimaka, ovu istorijsku tvorevinu na snažan i nezaboravan način stavila pod filmsku lupu.

Ovo je samo deo ukupnih programskih nastojanja BELDOCS-a da neguje jednu vrstu živog, aktuelnog, angažovanog, borbenog dokumentarca čija etička dimenzija ide ispred estetske.

U okviru međunarodnog programa biće prikazano osam filmova od kojih se izdvaja film “The Gatekeepers”, u režiji Drora Moreha koji je ovaj dokumentarac snimio tako što je nagovorio šest nekadašnjih vrhunskih obaveštajaca izraelskog Shin Beta da mu se povere u gledajući u kameru.

U filmu “The Machine Which Makes Everything Disappear” u režiji Tanatin Gurchiani, autorka poziva mlade ljude za svoj novi film, u kome oni, puni nade, pred kamerom otkrivaju svoje probleme i snove.

Brazilski film “Elena”, rediteljke Petre Koste, vidimo kao snažnu porodičnu ispovest, o dubokoj vezanosti dve sestre, starije Elene koja odlazi u Njujork da postane glumica, i mlađe Petre, koja dvadeset godina kasnije postaje glumica, i odlazi da traži Elenu.

Film koji je izazvao veliko interesovanje širom sveta je “Pussy Riot – A Punk Prayer” u režiji Mike Lernera i Maksima Pozdorovkina. Autori podsećaju na činjenice da u demokratskim i društvima u kojima je razvijeno duboko razumevanje smisla i poštovanje ljudskih prava, događaj poput ovog iz filma teško da bi zavredio pažnju javnosti.

Film “Gulabi Gang”, u režiji Nishthe Jain, bavi se nasiljem i poniženjem nad ženama u okviru porodice, u savremenom indijskom društvu, koje je izgrađeno na tradicionalnom kastinskom sistemu.

Retrospektiva šest filmova Krisa Markera predstavlja svojevrsni omaž istoimenom uticajnom francuskom reditelju, fotografu, novinaru, pesniku, piscu, putniku, i inauguratoru novog stila u dokumentarnom filmu, koji je preminuo prošle godine.

PROJEKCIJE U DOMU OMLADINE BEOGRADA

Subota 27. april

17:00

Film: Ovde sam, režija: Irena Fabri, Srbija, 2012, 24′

Ovde sam, rediteljke Irene Fabri je vrlo angažovani film o životu jedne romske porodice, viđen očima same te porodice, priča je bremenita problemima, počev od nemogućnosti apsolutne adaptacije u novi milje, reakcijama ljudi na njeno prisustvo, provokacijama i bojkotu koji ta porodica doživljava, da se posle svega nameće pitanje o toleranciji sredine kao suštinsko pitnje o svesti urbanih sredina novog milenijuma.

Film: Odade nema nazad, režija: Milan Smiljanić, Srbija, 2012, 32′

Kako drugačije završiti rat i ceo vek nesuglasica, nego podelom jednog grada? U vremenu velikih razrešenja, kada se dolazi u poziciju odakle nema nazad, svakodnevnica žitelja Kosovske Mitrovice dobija novu dimenziju.

Negde između političkih previranja i stalne egzistencijalne ugroženosti, život običnih ljudi postaje gotovo ekskluzivan: glumci, plesači, muzičari, lekari i drugi stanovnici grada u ovom dirljivom kolažnom portretu grada otkrivaju svoj svet, istovremeno toliko sličan i toliko različit od sveta i života ljudi u drugim gradovima u Srbiji.

19:00

Retrospektiva šest filmova Krisa Markera predstavlja svojevrsni omaž istoimenom uticajnom francuskom reditelju, fotografu, novinaru, pesniku, piscu, putniku, i inauguratoru novog stila u dokumentarnom filmu, koji je preminuo prošle godine. Mnogi današnji autori dokumentarnog filma, ovog velikana francuske kinematografije navode kao svog uzora i učitelja. Program Retrospektiva Krisa Markera na ovogodišnjem BELDOCS-u biće ostvaren u saradnji sa Francuskim institutom u Beogradu. Projekcije 6 filmova pratiće uvodne reči i predavanja teoretičara umetnosti i filma. Filmovi koji čine pomenutu retrospektivu su: „Le fond de l’air est rouge“, „A bientôt, j’espère“, „La sixième face du Pentagone“, „Puisqu’on vous dit que c’est possible“, „L’ambassade“ i film „2084“.

Film: Bez Sunca, Kris Marker, 1983, 100′

Sans Soleil (Bez sunca) iz 1983. godine, autentični audiovizuelni esej, i svojevrsnu meditaciju o prirodi ljudskog sećanja, nemogućnosti da se setimo konteksta i nijansi, esej o tome kako viđenje svetske istorije biva promenjeno tom našom slabošću. U ovom filmu Marker će sugerisati kako ljudsko sećanje ne stoji naspram funkcije zaboravljanja, već mu služi kao svojevrsna osnova i kako se mi ustvari ne „sećamo“, već na neki način „priređujemo sećanje“. Sačinjen kao žanr za sebe, koji meša dokumentarnu sliku s poezijom, dnevnički uobličene meditacije o životu i filmskom stvaralaštvu, Sans Soleil uzdiže „lični doživljaj“ iznad onoga što se kolektivno smatra istinom.

Narativ filma prati putovanje kroz vreme i prostor kako bi se prikazala privremenost filmske, televizijske i digitalne slike, te se fokusira na putovanju izmišljenog reditelja, Sandor Krasna (Markerovog alter-ega), koji putujući širom sveta, i snimajući sve što ga interesuje i šalje te filmove nepoznatoj ženi, Alexandri Stuart, koja tokom filma čita, parafrazira, a ponekad i komentariše pisma koja prate njegove filmove. Markerov film se sastoji od dokumentarnih snimaka snimljenih u Japanu, Gvineji Bisau, San Francisku i Islandu između 1960-tih i 80-tih godina, iako su mnogi kadrovi u filmu digitalizovani na video sintetizeru koji Krasna u filmu naziva „Zonom“, u čast Andreja Tarkovskog.

Ova filmska putovanja, koja podsecaju na nepredvidljive ritmove sećanja samog, dozvoljavaju Markeru da sačini „otporno sećanje“, kroz rad sa kompjuterskim sintetizerom, koji „pamti“ slike prošlosti ali ih istovremeno i preobražava, oživljavajući ih u novom kontekstu radi političkog delovanja…

Marker je otvorio englesku verziju filma stihovima T.S. Eliota (Ash Wednesday, 1930):

“Because I know that time is always time

And place is always and only place

And what is actual is actual only for one time

And only for one place”.

21:00

Film: Biljeg Živka Nikolića, režija: Snežana Bajčeta, Srbija, 2012, 56′

Priča o tihom umetniku čije su slike prerasle u filmsku klasiku i svedočanstvo jednog veka. Pored stvaralaštva koje ponajviše govori o njemu, o životu i delu Živka Nikolića saznajemo iz njegovih retkih kazivanja, svedočenja rediteljevih saradnika, prijatelja i porodice, i tumačenja njegovog filmskog opusa iz ugla savremene teorije.

Od osporavanja na početku rada, do vrhunca i svetskih priznanja, i „pada“ u vidu nemogućnosti snimanja više od decenije pred kraj života, „Biljeg Živka Nikolića“ je priča o životnom putu jednog od najvećih reditelja jugoslovenske kinematografije.

Film: Tri, režija: Luka Bursać, Srbija, 2013, 40′

Vladimir Gvojić je uvek imao samo jednu želju.

Tri je film o čoveku i njegovom temperamentu. Eksperiment koji ima za cilj da otkrije šta je to što motiviše čovekovu želju, kao i kakve posledice donosi zadovoljenje te iste želje. Studija karaktera koja pokazuje šta jednog mladog čoveka motiviše da proba seks u troje, da li je on samo produkt potrošačkog društva koje seks tretira kao porno film, ili je to njegov urođen, iskonski fetiš. Zašto seks u troje sačinjava 75% seksualnih fantazija?

Nedelja 28. april

17:00

Film: Kultura cveta, režija: Branko Radaković, Srbija, 2013, 99′

Tragikomična priča o srpskoj kulturi u kojoj govore umetnici ali i oni koji su samo svedoci dešavanja.

19:00

Film: Pošto vam kažemo da je moguće, Kris Marker, 1973, 43′

Pet godina nakon maja 1968, radnici LIPa upuštaju se u sumanutu avanturu samoupravljanja koja je vrlo brzo odjeknula u društvu. Međutim, rat između sindikata preti da parališe posao Rožea Luja, čije preduzeće Scopecolor prikupilo veoma ozbiljnu dokumentaciju o projektu. Da bi preusmerio pažnju na drugoga, on traži od Krisa Markera da preuzme odgovornost za snimanje

Film: Ambasada, Kris Marker, 1975, 22′

Gledalac nagađa da se film odvija u jednoj ambasadi koja se nalazi u velikom južnoameričkom gradu, nakon državnog udara (najverovatnije u Čileu, nakon državnog udara generala Augusta Pinočea). Kamera ostaje u ambasadi i snima život iz dana u dan izbeglica, ambasadora i njegove žene koji su ih primili.

Film: 2084, Kris Marker, 1984, 10′

Razmišljanje o kraju sindikalizma i njegovom krahu. Na pitanje « Šta da radim ?», sindikati odgovaraju : imaj poverenja. Poziv na bunu, sa stavom da je jedina šansa da zapadni svet opstane korišćenje tehnologije. Kris Marker predviđa informatičku eru.

21:00

Film: Hary Dean Stenton: delimično fikcija, režija: Sophie Huber, Švajcarska, 2012, 77′

Fascinantan impresionistički portret glumačke ikone Heri Din Stentona sastoji se od intimnih trenutaka, kadrova iz nekih od njegovih 250 filmova i njegovih sopstvenih emotivnih izvođenja tradicionalnih američkih folk pesama.

Mešavina kolora i crno-belog probližava glumčev zagonetni pogled na njegov sopstveni život, njegov neiskorišćeni muzički talenat i uključuje iskrene scene sa Dejvidom Linčom, Vimom Vendersom, Semom Šepardom, Krisom Kristofersonom i Debi Hari.

Iz ovog dirljivog kolaža izvire glumčeva tanana duša.

Ponedeljak 29. april

17:00

Film: Tačno u centar, režija: Marko Grujić, Srbija, 2012, 68′

Tačno u centar je film o najpoznatijem bendu iz najmanjeg grada. U vreme kada je Rock and Roll bio vodeći muzički žanr u bivšoj Jugoslaviji, Zaječar je dobio Gitarijadu i Zlatne Prste. Iako mnogi ne znaju, između Gitarijade i čuvene grupe stoji znak jednakosti, jer su Prsti direktni ‘krivci’ za nastanak sada nadaleko poznate Gitarijade, najdugovečnije manifestacije tog tipa u Evropi.

Bend Zlatni Prsti je jedan od malobrojnih koji je sedamdesetih godina uspeo da premosti provincijski zid i da se popne na vrh top liste širom zemlje. Pored velikih uspeha, članovi grupe u filmu pričaju i o onim manje uspešnim delovima karijere, kao što su propušten ugovor sa Jugotonom, zatim nerealizovanoj saradnji sa Borom Đorđevićem, promeni imena u Nokaut i mnogim drugim događajima i preprekama koje je nosilo to vreme.

19:00

Film: Dunav slobodno plovi, režija: Saša Perić, 2013, 78′

DANUBE FLOATING FREE je putopisni dokumentarac o nezavisnim umetničkim scenama u gradovima na Dunavu. Putovali smo od Srbije do izvora Dunava u planinama Švarcvalda u Nemačkoj, snimajući u 8 različitih gradova: Beograd, Novi Sad, Budimpešta, Bratislava, Beč, Linc, Regensburg i Ulm. Upoznali smo brojne muzičare, pisce, vizuelne umetnike, performere i ovo je film o iskustvima, prizorima, muzici i zvukovima koje smo sakupili na ovom putovanju.