Festival su podržali: Grad Beograd, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije i Ambasada SAD u Beogradu.

**********************

Filmske ideje mogu se razvijati u stilu i pravcu veće nezavisnosti i većeg oslanjanja na nezavisne filmske strategije u Americi. O indie filmskim uticajima, stilu, autorima, njihovim inspiracijama, kao i o svim ostalim uzrocima i posledicama filmske nezavisnosti ili težnje ka njoj, kao i o samom pojmu nezavisnosti, ne samo sa filmskog stanovišta i iz filmske perspektive, može se naširoko analizirati, tumačiti i teoretisati. To će i biti jedna od glavnih ideja ovogodišnje konferencije “Nezavisni autori u novom veku tehničke reprodukcije”, uz učešće domaćih i regionalnih filmskih kritičara i teoretičara mlađe i srednje generacije. Ulaz je slobodan za sve zainteresovane.

 

Učestvuju:

20.11. od 12h do 14h

Iva Leković, filmska kritičarka
Dragan Jovićević, filmski kritičar
Amra Latifić, teoretičarka medija
Neda Radulović, dramaturškinja

21.11. od 12h do 14h

Ivan Velisavljević, dramaturg
Dejan Ognjanović, filmski kritičar
Vesna Perić, dramaturškinja
Miroljub Stojanović, filmski kritičar

Moderator:
Saša Radojević, filmski kritičar

 

Konferencija posvećena američkom nezavisnom filmu mogućnost je da se tematizuju neki od brojnih segmenata tog ogromnog korpusa. Karakteristike nezavisnog filma odnose se na slobodu u izboru sadržaja, portretisanih likova, načina pripovedanja i rediteljskih postupaka. Iz takvog pristupa proističu svežina tih filmova i njihova vitalnost.

Uprkos pokušajima od strane velikih američkih filmskih studija da se „prisvajanje“ duha nezavisnog filma obavi kupovinom ili osnivanjem kompanija koje bi se bavile tom vrstom filma, na samoj sceni evidentan je otpor tim strategijama.

Glavni oslonac za gradnju otpora i zadržavanje pravog identiteta nezavisnog filma je dostupnost jeftine, a kvalitetne digitalne filmske opreme na tržištu. S razvojem digitalnog snimanja, a potom i distribucije igranih filmova, gubi se i razlika između bioskopskog filma, filma koji se distribuira preko audio-vizuelnih nosača i filma s prevashodno elektronskom distribucionom mrežom.

Kompleksne produkcione okolnosti i novi načini distribucije i konzumiranja filmova nalažu i inovativna sagledavanja autorskih dometa.
Na konferenciji posvećenoj američkm nezavisnom filmu kroz fokusiranje pojednih autora (između ostalih, u fokusu će biti i rediteljski opusi Grete Gervig, Ričarda Linklejtera i Čarlija Kaufmana) i žanrovskih i tematskih trendova generisaće se svojevrstan presek stanja u tom domenu, odnosno refleksija prepoznatih uticaja te vrste filma na ovdašnji kulturni milje.

 

Iva Leković

Izlaganje nastoji da prikaže odabrane filmove Vima Vendersa u  svetlu odnosa sa tekovinama američkog undergrounda i američkog (nezavisnog) filma. Fokus analitičkog osvrta biće metafilmski elementi u datim ostvarenjima, sa posebnim naglaskom na one koji referišu na tradiciju američkog nezavisnog filma i američke avangarde. Biće reči o filmovima kao što su: „Lighting over Water“, „Hammett“, „Der Stand der Dinge“, „Paris, Texas“, „Don’t come knocking“, koji nastaju u različitim periodima, i kroz različite intertekstualne spone pokazuje odnos reditelja novog nemačkog filma spram američkog iskustva, shvaćenog u užefilmskom kao i šire gledano umetničkom kontekstu.

Iva Leković je istoričarka umetnosti. Osnovne studije završila je na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, a master studije pri rektoratu Univerziteta umetnosti. Trenutno je student doktorskih studija na katedri za Teoriju dramskih umetnosti, kulture i medija. Sarađuje sa festivalom Beldocs i ULUPUDS-om, na programima festivala i kao kustos izložbenih manifestacija. Autor je nekoliko kustoskih postavki, kataloških publikacija i stručnih tekstova na teme iz oblasti savremenih umetnosti i filma.

 

Neda Radulović

Lice i naličje američkog sna u filmovima Ričarda Linkletera. Filmovi reditelja Ričarda Linkletera se često uzimaju kao sinonim za američki nezavisni film. Analiza opusa kroz perspektivu fenomena američkog nezavisnog filma, kao i konstrukcije i dekonstrukcije mita o američkom snu.

Neda Radulović je dramaturškinja i scenaristkinja iz Beograda. Završila je master studije na Univerzitetima Warwick i Amsterdam. Pisala scenarije za igrane i dokumentarne filmove. Teorijski se bavi socijalnim aspektima filma iz feminističke i posthumanističke perspektive.

 

Amra Latifić

Fokus će se usmeriti na načine na koje se u nezavisnim filmovima tretiraju motivi posvećenosti, očajničke želje za uspehom, unutrašnje borbe, kao i pritiscima kojima su izloženi protogonisti kako bi postigli uspeh u surovom svetu neoliberalizma.

Amra Latifić rođena je 1980. godine u Beogradu. Diplomirala je na Filološkom fakultetu u Beogradu na Katedri za ruski jezik i književnost i na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu na Katedri za glumu. Doktorirala je 2006. godine na Interdisciplinarnim studijama pri Rektoratu Univerziteta umetnosti u Beogradu, sa temom iz oblasti ruske avangardne umetnosti. Objavila je knjige: „Paradigme ruske avangardne i postmoderne umetnosti“ (2008); „Ideja o glumi: performativni artekosmizam“ (2011), „Kosmopolitski sjaj beogradskog belog baleta“ (2018), „Život bez kompromisa za umetnost i mir. Jelena Šantić: eseji, zapisi, komentari“ (2021). Prevela je knjigu sa ruskog jezika autora Mihaila Epštejna „Sola Amore“ (Ljubavlju samo, 2010). Objavila je mnoge stručne radove iz oblasti umetnosti u stranim i domaćim časopisima, učestvovala je na brojnim tribinama i međunarodnim festivalima iz oblasti kulture i umetnosti. Igrala je u autorskim i drugim filmovima. Stručno se usavršavala u Rusiji i Italiji. Zaposlena je kao vanredni profesor na Fakultetu za medije i komunikacije Univerziteta Singidunum u Beogradu, gde predaje predmete iz oblasti vizuelnih komunikacija, kulture, umetnosti, glume, javnog nastupa.

 

Dragan Jovićević

Uticaj aktivizma i aktivističkih pokreta na stil, narativ i žanr američkog nezavisnog filma – na primerima filmova „Swallow“, „Tangerine“, Nomadland“…

Dragan Jovićević je nezavisni novinar, pisac, muzički teoretičar, filmski kritičar i autor. Magistrirao je i doktorirao teoriju filma i medija na Fakultetu dramskih umetnosti, a diplomirao je i na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Objavio je knjige o filmu: “Кrugovi i kletve” (2010), “Izgubljeni svetovi srpskog filma fantastike” (sa Jovanom Ristićem, 2014), “Nacija, žanr” (2021) u izdanju Filmskog centra Srbije, roman “Poslednja kap” (2016), brojne kratke priče, eseje, naučne radove iz oblasti filma i kulture. Urednik je redakcije kulture u nedeljniku NIN i novinar sa dugogodišnjim iskustvom. Radio je i kao urednik dokumentarnog programa na TV Avala i kulturne rubrike dnevnog lista “Danas”. Saradnik je brojnih filmskih festivala (Fest, Beldoks, Festival srpskog filma fantastike…). Osnivač je Udruženja „Grajfer“, koje okuplja umetnike iz različitih oblasti sa ciljem unapređenja položaja i vidljivosti marginalizovanih društvenih grupa kroz audio-vizuelno stvaralaštvo. Autor je nekoliko reklamnih spotova i video-radova, kao i scenarija za kratkometražne, dokumentarne i animirane filmove.

 

Ivan Velisavljević

Čarli Kaufman i filmska refleksivnost. Scenariji i režije Čarlija Kaufmana refleksivne su po definiciji pojma: to su fikcije koje su zamišljene da ističu svoj fikcionalni konstrukt. I likovi i sam koncept fikcionalnog sveta tako su osmišljeni da dovode u fokus pitanje samog umetničkog medija (filma, pozorišta, animacije), zatim narativnu konstrukciju, žanrovske stereotipe, a gotovo uvek scenarističku karakterizaciju likova. Ponekad se čak i sam autor – ličnost u takozvanoj stvarnosti poznata po imenu Čarli Kaufman – pojavljuje u fikcionalnom svetu filma koji je taj autor stvorio (na primer u Adaptaciji, 2002). Isto rade i neki likovi, poput pozorišnog reditelja Kejdena Kotara u filmu Sinegdoha, Njujork (2008). Zbog čega to Kaufman radi? Šta je smisao refleksivnosti u njegovom autorskom svetu?

Ivan Velisavljević diplomirao je opštu književnost i teoriju književnosti na Univerzitetu u Beogradu i dramaturgiju na Univerzitetu umetnosti u Beogradu. Master studije komparativne književnosti završio je, filmološkom tezom, na Univerzitetu u Zagrebu. Doktorand je Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu i radi kao urednik arhiva medija Doma kulture Studentski grad. Autor je knjiga “The Best Serbian films of the 21 st Century” (2019, sa Đorđem Bajićem i Zoranom Jankovićem), “Kritički vodič kroz srpski film” (2018, isti koautori), uredio je knjigu “Novi kadrovi: skrajnute vrednosti srpskog filma” (sa Dejanom Ognjanovićem, 2008) i broj časopisa Gradac posvećen neobičnim telima/invalidtetu u kulturi i društvu (2012).

 

Vesna Perić

Od dijaloških (melo)drama aka „mumblecore“ do alt/mainstreama. Greta Gervig je glumica i rediteljka koja je najpre bila intrigantna glumačka figura američkog  nezavisnog filma (“Greenberg”, “Mistress America”, “Maggie’s Plan”) a potom se i sama afirmisala kao scenaristkinja i rediteljka, stidljivo postajući deo (alternativnog) mejnstrima sa ostvarenjima “Lady Bird” i “Little Women”, pozicioniravši se tako kao diskretna feministička ikona savremene američke kinematografije.

Vesna Perić (Beograd, 1972) je dramska i prozna spisateljica, TV scenaristkinja i filmska kritičarka. Diplomirala dramaturgiju na FDU u Beogradu, gde je magistrirala i doktorirala na katedri za Studije filma i medija. Članica je FIPRESCI. Godine 2019. Filmski centar Srbije objavio je njenu doktorsku disertaciju kao publikaciju pod nazivom “Trauma i postjugoslovenski film: Narativne strategije”. Kao aktivna filmska kritičarka, filmske prikaze i eseje objavljivala je u kulturnom dodatku dnevnog lista “Politika” (2007.-2018.), kontinuirano piše filmske kritike domaće, regionalne i svetske produkcije za emisiju “Kulturni krugovi” Drugog programa Radio Beograda (2002.- do danas), a povremeno sarađivala i na RTS emisijama “Hronike Festa”, “Velika iluzija” i “Kulturni centar”. Pisala scenarija za TV sitkome. Piše i objavljuje kratke priče. Autorka je 15 radio-drama. Trenutno je urednica Dramskog programa Radio Beograda.

 

Dejan Ognjanović

Prelomni trenutak u novijoj istoriji američkog indi horor filma je pojava filma “Veštica” (The Witch, 2015) Roberta Egersa, malog, nezavisnog filma koji je postigao veliki komercijalni i kritički uspeh. Osnovne tendencije nezavisnih horora nastalih posle njega vide se u pojavi podžanrova i grupacija „black horror“ i „elevated horror“, odnosno u eksplicitno društveno-angažovanim filmovima Džordana Pila “Izađi” (Get Out, 217) i “Mi” (Us, 2019), i u artističkim psihološkim horor-triler dramama kao što su “Poziv” (The Invitation, 2016, Karyn Kusama), “Nasledno” (Hereditary, 2018, Ari Aster), “Sredina leta” (Midsommar, 2019, Aster) i “Svetionik” (The Lighthouse, 2019, Egers). Vredna pomena je i grupacija koja bi se mogla nazvati „Euro-Americana“, gde evropski autori obrađuju američke teme, bilo snimajući u samoj Americi, kao “Neonski demon” (The Neon Demon, 2016, N. W. Refn), u koprodukciji sa Amerikom kao “Lični kupac” (Personal Shopper, 2017, O. Assayas), ili u Evropi koja glumi Ameriku kao “Kuća koju je Džek sagradio” (The House That Jack Built, 2018, L. Von Trier)

Dejan Ognjanović (1973) je pisac, filmski i književni kritičar, prevodilac, esejista. Objavio knjige “Faustovski ekran” (2006), “U brdima, horori” (2007), “Studija strave (2008), “Poetika horora” (2014), “Više od istine: Kadijević o Kadijeviću” (2017), “The Weird World of H.P. Lovecraft” (2017) i “Kult Gula” (2019), i tri romana “Naživo” (2003; 2010; 2019), “Zavodnik” (2014; 2015; 2021) i “Prokletije” (2021). Filmske kritike i eseje objavljivao u vodećim srpskim časopisima i u inostranstvu (SAD, V. Britanija i Kanada). Stalni je saradnik vodećeg svetskog horor magazina “Rue Morgue”. Urednik je edicije „Poetika strave“ u Orfelinu.

 

Miroljub Stojanović

Nezavisni film i njegovo nasleđe: postoji li nezavisni film danas?

Rođen 2. marta 1958. godine. Studije svetske književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu. Bavi se filmskom kritikom, esejistikom i istraživanjima. Svoje radove objavljivao u više od 40 časopisa, dnevnih novina i periodičnih publikacija. Izvornim radovima zastupljen u dvadesetak filmskih knjiga.Tekstovi o filmu su mu prevedeni na šest jezika, a bogatu bibliografiju upotpunjuju brojni TV i radio nastupi, predavanja i tribine. Bavljenje azijskim filmom i azijskim kulturama (boravio u 24 azijske zemlje!)  u žiži je njegovih interesovanja godinama unazad (s posebnim akcentima na indijskom i japanskom filmu). Urednik izdavačke delatnosti u Filmskom centru Srbije. Dobitnik nagrade za filmsku kritiku Nebojša Popović za 2020. godinu.

 

Saša Radojević

Rođen je u Beogradu. Diplomirao na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu. Pisao je scenarije za dokumentarne TV serije i kratke filmove. Objavio je više studija o filmu, kao i roman “Divlje senke” (2002). Bio je asistent režije Teu Angelopulosu na snimanju filma “Odisejev pogled” (1995). Koautor je scenarija za dugometražne igrane filmove “Zemlja istine, ljubavi i slobode” (2000), “Jug jugoistok” (2005) i “Doktor Rej i đavoli” (2012), scenarista filma “Država” (2013) i reditelj i scenarista filmova “Poljupci” (2004) i “Narcis i Eho” (2011).
Dugometražni filmovi na kojima je sarađivao više puta su nagrađivani u zemlji i inostranstvu.