Predavanje Aleksandre Milovanović kao gosta/predavača u prošlogodišnjem ciklusu POP KULTURA izazvalo je veliku pažnju i dugu debatu, kao i inicijativu da ovoj temi posvetimo čitav ciklus. Razlike u konstrukciji modela naracije u filmu i igranim televizijskim serijama/serijalima javljaju se zbog razlike u dužini, zaokruženosti kraja i serijalnosti. Dok film ima zaokruženu narativnu celinu koja obično traje od 90 do 120 minuta, televizijska serija/serijal može da sadrži 13, ili od 22 do 24, ili 120 epizoda u sezoni. Osnovna razlika između modela naracije u filmu i televizijskim serijama/serijalima nastaje zbog serijalne strukture, odnosno priče koja se razvija u nastavcima.

U televizijskim serijama, koje imaju klasičan model narativa, odnosno zatvorene i statične granice pojedinačnih epizoda, serijalnost se odnosi na ponavljanje, kopiranje i nagomilavanje istih likova, zapleta, žanrovskih karakteristika, itd. Serijalnost u televizijskim serijalima, koji imaju postmoderni model narativa, utiče na konstruisanje otvorenih narativnih struktura sa velikim brojem narativnih linija, kao i na složenu žanrovsku hibridizaciju. Zbog toga je ponekad potrebno sačekati nekoliko sezona da bi se video ishod pojedinih narativnih linija, ali i da bi se utvrdila prava priroda žanra u tom serijalu. Proliferacijom zatvorenih i statičnih granica pojedinačnih epizoda serije (manifestovanih u strukturi početak/sredina/kraj) stvara se struktura beskonačnog narativa (ongoing narratives) ili sistema lavirinta (system of labyrinth). Ovaj otvoreni tekst (open text) ili tekst u beskonačnom nastajanju (infinite work in progress) koristi serijalnost i policentrizam za osnovne strategije naracije.

Danas u televizijskom programu koegzistiraju oba modela, i klasični i postmoderni, a tradicionalna podela na serije i serijale gotovo je prevaziđena i zamenjena brojnim hibridnim oblicima ova dva modela naracije koji više ili manje preuzimaju karakteristike oba modela. Među tim hibridnim oblicima, koji koriste brojne inovativne narativne strategije i žanrovsku hibridizaciju, takođe možemo prepoznati nekoliko podvrsta koje se razlikuju po tome što se njihove narativne linije protežu kroz: 1) nekoliko epizoda; 2) jednu sezonu; ili 3) nadilaze čitavu seriju/serijal.

Zbog ovako velike raznovrsnosti modela naracije u savremenom televizijskom programu moguće je konstruisati modele naracije u žanru koji s jedne strane koriste klasičnu narativnu strukturu i dobro oprobane žanrovske formule, čime se kod publike stvara osećaj bliskog i poznatog, a s druge strane njihove brojne varijacije kod publike izazivaju osećaj da gleda nešto novo i neobično.

Aleksandra Milovanović diplomirala je na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, odsek za Filmsku i televizijsku montažu, i magistrirala na temu Filmski prostor van kadra i recepcija filma: teorijski model. Trenutno, na istom fakultetu, završava doktorat na temu Modeli naracije u žanru: filmski žanrovi i žanrovi televizijskih serija. Nedavno je objavila knjigu Imaginarno polje filmske slike, čitanje i interpretacija i radi na knjizi Odgovornost umetnika prema temi u dokumentarnom filmu. Članica je Evropske mreže za studije filma i medija (NECS). Na njihovoj radionici u Beogradu 2011. godine učestvovala je sa radom Genre-hybridization and Cross-media Narratives. Montirala je dokumentarne filmove Otmica (Ivan Markov, 2003), Srbija u kontejneru (Janko Baljak, 2004), Paulin dvor (Marko Mamuzić, 2004), Vukovar, poslednji rez (Janko Baljak, 2006), Dosije Osijek (Goran Kovačić, 2006), Milutin Milanković, putnik kroz vasionu i vekove (Dušan Vuleković, 2007), Cinema Komunisto (Mila Turajlić, 2011); dokumentarne serije Ko je ubio Antu Markovića (10 epizoda, 2004), Sav taj folk (8 epizoda, 2005), Paranormalna Srbija (3 epizode, 2009); dokumentarno-istraživačke serijale Insajder (Službena tajna, Državna (zlo)upotreba, (Ne)moć države, Prevara veka, Kupoprodaja zdravlja). Film Cinema Komunisto, učestvovao je na brojnim filmskim festivalima, kao što su IDFA, Tribeca Film Festival, Chicago International Film Festival, i do sada je osvojio 14 nagrada, među kojima Gold Hugo Award i FOCAL International Award za kreativnu upotrebu arhivskog materijala. Trenutno radi kao majstor montaže na RTV B92 i kao saradnik u nastavi na predmetima Istorija filma i Teorija filma na Fakultetu dramskih umetnosti.

Sledeće predavanje u ciklusu: subota, 30. mart u 19 sati, ”Politička sapunica –  Sapunska politika”.