Ukoliko se osvrnemo na poznati primer iz teorije filma u kome je jedan video umetnik krajem 80-ih godina na VHS kaseti iznajmljenoj iz video kluba (film Sergeja Paradžanova „Senke zaboravljenih predaka“) docrtao na jednom kadru filma još jedno drvo u šumi, a zatim kasetu vratio u video klub, možemo da razumemo da se on tim jednostavnim subverzivnim činom suprotstavio čitavoj struji antropocentrično orijentisane filozofske misli koja čoveka postavlja u centar sveta. Antropocen, pojam skovan na prelazu iz 20. u 21. vek, formuliše na kritički način čovekovu ulogu u prirodi, predlažući da se geološka epoha u kojoj živimo nazove ovim imenom. Ipak, ova inicijativa odbačena je od naučne zajednice u martu 2024, posle 15 godina diskusije.

Kadar iz filma “Drveće”

Priča o drveću kao likovima u dokumentarnim filmovima, kroz primere filmova Mikelanđela Framartina „Četiri puta“ (Le Quattro Volte, 2010), „Drveće“ (Alberi, 2013), „Rupa“ (Il Buco, 2021) kao i kroz poseban fokus na film gruzijske rediteljke Salome Jaši „Kroćenje bašte“ (Taming the Garden, 2021), dočaraće nam ceo raspon ideja: od aktivističko – ekoloških do simbolističko – mitoloških ostvarenja sa ritualnom dimenzijom.

Pored toga predavanje nas odvodi dublje u analizu povezanosti ekoloških ideja sa različitim predstavama prirode na filmu uz osvrt na aktuelne inserte iz najnovije audiovizuelne produkcije.

Kadar iz filma “Drveće”

“Osećam se kao drvo. Drvo ne oseća dužnost da počne da radi nešto u vezi sa zemljom od koje potiče. Drvo samo mora da donese plodove, lišće i cveće. Ne oseća se zahvalnim zemlji.” (Abas Kiarostami)

 

 

O SERIJI PREDAVANJA U POTRAZI ZA GRANICAMA DOKUMENTARNOG

Dom omladine Beograda je u februaru 2024 pokrenuo seriju predavanja o temama vezanim za aktuelnu svetsku produkciju dokumentarnih filmova. Predavanja su fokusirana na fenomene i najnovije tendencije u okviru ove filmske vrste koja je doživela veliku afirmaciju tokom poslednjih 15 godina, a sada doživljava unutrašnju transformaciju, kroz aktivnosti autora koji istražuju granice dokumentarnog izraza: medijske, tehnološke, moralne, žanrovske, ali i granice između fikcije i stvarnosti, objekta i subjekta. Problematika društva spektakla (Society of Spectacle) koju tako tačno poentira 1967. francuski filozof i filmski autor Gi Debor, i danas je aktuelna, možda i više nego što je to bio slučaj pre 50 godina. Prateći ove tendencije pokušavamo da motivišemo mlade sadašnje i buduće aktere digitalnog sveta slika da sa radoznalošću gledaju i istražuju svet oko sebe, a možda i da pokušaju da ga promene.

Spektakl nije zbirka slika, već društveni odnos među ljudima, posredovan slikama. (Gi Debor)

 

O PREDAVAČU

Vladimir Šojat je filmski autor, producent i video umetnik. Tokom svoje karijere duge preko tri decenije, bavio se različitim vidovima i žanrovima filmske proizvodnje, a poslednjih deset godina u okviru  producentske kuće Frakcija proizvodi dugometražne i kratkometražne dokumentarne filmove, eksperimentalne filmove i kao i filmove umetnika(artist films). Dobitnik je više nagrada  uključujući nagrade za najbolju montažu (Martovski festival 2022), najbolji dokumentarni film (Filmski festival Slobodna zona 2021, Filmski festival Forteca Perast, Crna Gora, 2023), kao i nagradu za najbolji video rad (Video Medeja, 2003). Njegovi filmovi i video radovi prikazani su u MoMA PS1 The Kitchen (New York, USA), Centre Georges Pompidou (Pariz, Francuska), ICA (San Francisco, USA), Bauhaus (Desau, Nemačka), WRO Bijenale (Wroclaw, Poljska), Steirische Herbst (Graz, Austrija), MSUB (Beograd) itd. Osnivač je umetničke grupe artterror (sa Milicom Lapčević). Bio je gostujući predavač na Univerzitetu u Malmeu, Švedska (Radnička klasa na filmu, 2011), kao i predavač u ciklusu 12 predavanja u Domu kulture Studentski grad (Likovi u dokumentarnom filmu (2017-18). Autor je knjige „Dugo i netremice: pogled na likove u dokumentarnom filmu“ (DKSG 2019). Vodio je radionice eksperimentalnog filma na Martovskom festivalu u Beogradu (2022-23), festivalu Alternative Film video (DKSG 2022), kao i u Društvu Slovenaca Sava (KINOAKTIV, od 2022). Supervizor je montaže na radionicama dokumentarnog filma Varan (Paris) i Varan Balkan (Beograd, Novi Sad, Mostar). Bio je član žirija niza filmskih smotri u zemlji i regionu. Član je udruženja DokSrbija i Kinetik kolektiv. Živi i radi u Beogradu.